|
Nominations and Campaigning for the 2024 RationalWiki Moderator Election are now open |
Sankta Kristoforo
| Gather 'round the campfire Folklore |
|
| Folklore |
| Urban legends |
| Superstition |
Sankta Kristoforo estas sanktulo de la Romkatolika Eklezio kaj de ortodoksiismo. Laŭ tradicio, li estis martiro kiu mortiĝis dum la regado de la 3-a jarcenta roma imperiestro Decio (inter la jaroj 224 kaj 250). Tamen nuntempe li estas ĝenerala konsiderata kiel nur mitologia fikciulo.
Legendo[edit]
Estas multaj legendoj pri Sankta Kristoforo. La plej konata estas trovebla en la 13-a jaracenta libro Ora Legendo (latine: Legenda aurea aŭ Legenda sanctorum) de Jakobo de Voraĝino. Laŭ la legendo, Kristoforo unue nomiĝis "Offero" aǔ "Reprobus". Li venis el Kanaano kaj estis speco de giganto aŭ ogro. Li estis dekdu kubutoj alta[noto 1] kaj havis teruran vizaĝon. En bildoj el la ortodoksiisma tradicio, Krostoforo ofte estas hundokapulo.
La fiera giganto decidis ke li estus nur servisto de majstro eĉ pli terura ol li. Post kelkaj studoj, li decidis ke la diablo estus taŭga majstro. Tamen, li ŝanĝis sian opinion kiam li poste lernis ke la diablo timigis pri la kruco de Kristo. La giganto decidis deveni servisto de Kristo aū, en unu vorto, kristano. La giganto trovis kristanan ermiton kaj demandis al lin, "Kion mi devus fari se mi volus esti bona servisto de Jesuo?" La ermito montris al lin vadejo en danĝera kaj rapida rivero kaj diris ke la grandega kaj fortega giganto povus helpi vojaĝistoj kiuj volis iri trans la rivero. La giganto faris kion diris la ermito kaj portis vojaĝistoj kiam ili volis iri trans la rivero.
Eta knabo venis al la rivero kaj petis al la giganto se li portus lin trans la rivero. La giganto komencis iri trans la rivero kun la knabo. Li ek trovis ke la eta knabo estis multmulte pli peza ol la kutimaj plenkreskaj vojaĝistoj. La knabo eksplikis ke li fakte estis Jesuo Kristo kaj li estis ege peza ĉar li portis la pekojn de la tuta mondo. La knabo baptis la giganton en la rivero kaj la giganto ricevis lian novan nomon, Kristoforo. el la greklingva vorto Χριστόφορος (kristoforos) kio signifas "kristo-portisto".
La infana Jesuo diris al Kristoforo, "Metu vian bastonon en la teron." Okazis miraklo: la bastono devenis fruktohavantan arbon. Multaj homoj aūdis pri la miraklo kaj devenis kristanojn. La malkompata reĝo de la lando koleriĝis pri tion. Li arestis Kristoforon kaj kruelle turmentis la sanktulon. Kristoforo mortiĝis kiel martiro.[1]
Disvolviĝo de la kulto[edit]
Erasmo de Roterdamo skribis ege kritike pri la preĝado al la malebla legenda Sankta Kristofor en sia verko Laūdo de l' ŝtulteco (latine: Moriae ecomium, id Stultitiae laus). En la verko, Erasmo parolas pri la superstiĉa kredo ke iu kiu vidus bildon de Sankta Kristoforo ne akcidente mortiĝus en tiu tago.
La romkatolika celebradotago de Sankta Kristoforo estis la 25-a de julio. Ĝi nuntempe ne estas oficia festotago de la Romkatolika Eklezio ĉar la Eklezio deklaris en 1969 ke Sankta Kristokoro preskaŭ certe neniam vivis. Antaŭe, Sankta Kristoforo estis unu el la Dek kvar Sanktaj Helpantoj kaj la patrona sanktulo de vojaĝistoj. Sankta Kristoforo nuntempe ne estas oficia sanktulo en la Romkatolika Eklezio sed romkatolikaj kristanoj ne ĉesis preĝi al lin. Ekzemple, oni ne ĉesis vendi sanktkristoforajn medalojn, ofte konsiderataj kiel ĉiuj potencaj protektad-amuletoj por vojaĝistoj. La malgrandaj cirkaj aū ovoforamaj medalojn oni ĝenerale portas sur la kolo. Ili ofte havas bildon de Sankta Kristoforo portanto la infanan Jesuon kaj vortojn en la rando, ekzemple, "Sankta Kristoforo, protektu nin!"[2]
Vidu ankaŭ[edit]
En aliaj lingvoj[edit]
 |
Eksteraj ligilioj[edit]
- Historia de Sancto Christophoro el la Ora Legendo de Jakobo de Voraĝino (latine)
- "Sankta Kristoforo, patrona sanktulo de junaj sportistoj", The Baltimore Sun, 21-a de junio 1998 (angle)
Notoj[edit]
- ↑ 5,3043625 metroj aŭ dek ok futoj.
Referencoj[edit]
- ↑ Jakobo de Voraĝino, La legendo de Sankta Kristoforo en Ora Legendo, 15-a jarcenta angla traduko de William Caxton (redaktisto: Frederick S. Ellis)
- ↑ "What is the meaning of the Saint Christopher medal?" en Classroom, 27-a de julio de 2018